Tijdig ontspannen - de metafoor van de benzinetank

"Op dit moment is het nog behoorlijk druk, maar over een paar weken begint mijn vakantie! Dus nog even doorbijten en dan kan ik eindelijk ontspannen!"

Herkenbaar? Voor mij zeker. Ik heb ontelbare keren een vergelijkbaar antwoord gekregen wanneer ik vraag hoe het met iemand gaat. En eerlijk gezegd, mea culpa, ik heb het zelf ook vaak genoeg gezegd.

Voor velen lijkt er niets mis te zijn met dit antwoord, maar er schuilt wel degelijk een gevaar in deze benadering... laat me even uitleggen wat ik bedoel.

Drukke of stressvolle periodes zijn normaal, en er bestaat inderdaad zoiets als gezonde stress. Maar elke vorm van stress zet het lichaam in een staat van paraatheid, waarbij je op verschillende vlakken "alert" bent en je lichaam het gaspedaal indrukt om deze periode aan te kunnen. Op zich is dat geen probleem, zolang je ook regelmatig eens op de rem gaat staan. Dit is wat we een "spanningsboog" noemen: we starten ontspannen, de stress neemt toe tijdens drukke periodes, maar zou daarna moeten afnemen tot de startpositie. Op deze manier is er tussen elke periode van drukte een moment van rust, waarin je lichaam even kan herstellen.

Als je daarentegen de rem niet gebruikt, blijft je lichaam in die verhoogde staat van paraatheid en blijft de stress voortduren... En dat is vaak van toepassing in het bovenstaande voorbeeld: "nog even doorbijten, en dan begint de vakantie." Even doorbijten is goed en wel, maar zonder tijdig wat ontspannen moet je wel eerst die vakantie nog halen...

De metafoor van de benzinetank

Stel je even voor: je gaat met de auto op reis en je hebt de route zorgvuldig gepland. Het is een rit van 7 uur, maar dat is zeker goed te doen. Je hebt ook een volle benzinetank, precies genoeg om de hele rit af te leggen, en er is zelfs een tankstation op de eindbestemming. Perfect, toch? Gewoon 7 uur doorbijten en dan kan je de tank weer vullen.

Je voelt het al aankomen, nietwaar?

In een ideale situatie is er geen probleem, maar laten we eerlijk zijn, hoe vaak verloopt iets volgens plan?

“Oei, een ongeluk op de weg, met zo'n vervelende kijkfile... niet leuk, maar laten we het accepteren... een half uur in de file staan is niet zo erg... We zullen daarna gewoon wat harder rijden, dan blijft de planning nog steeds haalbaar.”

“Oeps, blijkbaar is een deel van de route een tolweg, dat wist ik niet. Even kijken waar ik naartoe moet... verwarrend met al die poorten en verschillende betaalmethoden... en het helpt ook niet dat andere bestuurders hier duidelijk ook hun weg aan het zoeken zijn... en waar heb ik mijn creditcard ook alweer gestoken. Pffft, nu heb ik ook nog hoofdpijn van al dat getoeter van die andere vervelende bestuurders…”

Hoezo, de weg is afgesloten? Nergens stond aangegeven dat er werken zijn en dat ik dus een enorme omweg moet maken..."

Spoiler alert: je haalt het niet. Niet alleen ben je al van doorbijten naar knarsetanden overgegaan, maar je benzinetank is al lang leeg voordat je je bestemming bereikt. En zelfs als je het tankstation net haalt: je tank is sowieso helemaal leeg en het duurt veel langer voordat hij weer vol is.

Ik ben vaak in deze val getrapt. En mijn lichaam reageerde altijd op dezelfde manier: de eerste dagen van mijn vakantie was ik gegarandeerd ziek. Alsof mijn lichaam de start van de vakantie zag als: "Eindelijk rust, ik doe absoluut niets meer en stort volledig in."

De oplossing is eigenlijk niet zo moeilijk... laten we even teruggaan naar ons voorbeeld:

Je gaat met de auto op reis en je hebt de route zorgvuldig gepland. Het is een rit van 7 uur, een behoorlijke afstand. En je hebt nog geen rekening gehouden met onvoorziene omstandigheden... Je hebt ook een volle benzinetank, precies genoeg om de hele rit af te leggen, maar het lijkt misschien wat krap. Ik pak het slim aan: de eerste 3 uur kan ik zonder problemen overbruggen, daarna maak ik even een tussenstop. Even de benen strekken, naar het toilet gaan, iets eten en wat bijtanken. En 2 uur later doe ik dat gewoon nog een keer. En als ik dan aankom, heb ik nog genoeg benzine in de tank zodat ik niet meteen naar het tankstation moet. Perfect, toch?

Af en toe rust nemen. Een zeer eenvoudige oplossing, maar uiterst effectief.

En op deze manier creëer je een gezonde spanningsboog, in plaats van een uitputtende stijgende lijn 😀

Nu hoor ik je denken:

"Ja, makkelijk gezegd Gaëtan, maar het is wel druk. Ik heb helemaal geen tijd om te ontspannen of rust te nemen! Je hebt duidelijk geen idee hoeveel ik nog moet doen."

Iedereen heeft inderdaad een andere invulling van zijn tijd, maar ik geef je graag wat tips om toch die ontspanningsmomenten te kunnen creëren.

Het gaat niet om de grootte, maar om wat je ermee doet.

Sorry, ik kon het niet laten... Maar voordat je gedachten de verkeerde kant opgaan, wil ik het even verduidelijken 🙂

Tegenwoordig zien we alles graag groots en vergeten we dat kleine dingen soms een grote impact kunnen hebben. Om nog maar eens beeldspraak te gebruiken: zelfs het kleinste steentje dat je in het water gooit, veroorzaakt grote rimpels.

Probeer het eens met deze 3 eenvoudige stappen:

• Bedenk eerst wat jou energie geeft en/of rust brengt. Voor sommige mensen is dat geen gemakkelijke vraag: het kan helpen om te voelen wat je mist of hebt gemist.

• Kijk hoe je die energie en/of rustmomenten in je dagelijkse routine kunt integreren.

• Maak het niet te groot! Als je het gevoel hebt dat je het niet in je planning krijgt, kijk dan niet hoe je je hele planning overhoop kunt gooien, maar hoe je het momentje kunt vereenvoudigen of kleiner maken.

Bijvoorbeeld:

"Ik lees graag boeken, maar ik heb er gewoon geen tijd meer voor."

Waarom besteed je 's ochtends niet een kwartiertje minder aan scrollen op sociale media en geniet je in plaats daarvan van een hoofdstukje lezen bij je kopje koffie? Of misschien ‘s avonds de tv een kwartiertje later opzetten en eerst nog een extra hoofdstuk lezen?

"Het is de laatste tijd echt druk, ik heb echt behoefte om een week weg te zijn om te gaan wandelen."

Moet je echt een hele week of een weekend vrij nemen om te gaan wandelen? Natuurlijk niet, ga gewoon 's ochtends of 's avonds even naar buiten voor een wandeling. Of laat de auto staan voor een korte afstand en ga in plaats daarvan te voet. Zelfs als je "slechts" een blokje om loopt, zal de beweging, frisse lucht en verandering van omgeving wonderen doen.

Of een persoonlijk voorbeeld:

"Ik ben die Lego-set aan het bewaren voor wanneer ik écht wil ontspannen."

Op dit moment liggen er eerlijk gezegd wel al een paar sets stof te vergaren hierdoor... En wat voor enorme verwachtingen heb ik gecreëerd voor mezelf rond het "ontspannen" door zo een set te bouwen?

Nee, ik doe mijn best om ze nu gewoon te bouwen wanneer ik er zin in heb, en het hoeft niet meteen af te zijn. Zelfs als ik maar een kwartier ergens kan bouwen, krijg ik al een glimlach op mijn gezicht en geeft het me een rustmomentje in de dagelijkse ratrace.

Laten we dus maar leren tijdig te ontspannen en de metafoor van de benzinetank in gedachten te houden. Neem af en toe een rust-stop, vul je energie aan en creëer zo gezondere spanningsbogen in je leven. Het zijn die kleine momenten van ontspanning die een groot verschil kunnen maken. Nu rest de vraag: hoe ga jij het aanpakken? Welke kleine veranderingen kun je maken om meer rust en ontspanning in je dagelijkse routine te integreren?

Ik ga alvast nog wat Lego gaan bouwen 🙂